Een infectie met spoelwormen bij de hond en kat is in Nederland de meest voorkomende infectie veroorzaakt door inwendige parasieten. Spoelwormen zijn maagdarmwormen. Eigenlijk elke hond of kat raakt wel een keer besmet in zijn leven met deze worm. De besmetting kan op verschillende manieren veroorzaakt worden. Als betrokken huisdiereigenaar wil jij jouw hond en kat graag behoeden hiervoor. Lees in dit artikel alle informatie over spoelwormen bij de hond en kat, maar ook over wat je er tegen kan doen. 

Spoelwormen behoren tot de groep rondwormen, ook wel nematoden genoemd. Ze lijken op sliertjes van spaghetti, maar uitgedroogde wormen vergelijken mensen ook wel met opgerolde elastiekjes. Spoelwormen bij hond en kat leven in het maagdarmstelsel van (onder andere) honden en katten en leggen daar eitjes die worden uitgepoept. De worm zelf is enkele tot 15cm lang en geelwit of roze-achtig van kleur. 

Één spoelworm legt wel tot 200.000 eieren per dag! Bij een heftige spoelworminfectie kunnen wel meer dan 200 wormen aanwezig zijn. Een spoelworm leeft ongeveer 4 maanden, dus produceert een enorme hoeveelheid aan eieren. 

De eieren zijn alleen zichtbaar onder een microscoop en kun je dus niet met het blote oog zien. Nadat de eieren zijn uitgepoept kunnen er zich in de eieren een larve ontwikkelen. De temperatuur en luchtvochtigheid moet hiervoor aan bepaalde omstandigheden voldoen, maar het klimaat in Nederland is gunstig. Als de eieren een larve bevatten, zijn de eieren besmettelijk voor anderen. Deze larven kunnen wel een jaar in de grond overleven en zijn goed bestand tegen de meeste ontsmettingsmiddelen. 

Al op jonge leeftijd komen spoelwormen bij de hond en kat voor. Er is een klein verschil hoe pups en kittens hiermee in aanraking komen.

Wist je dat alle volwassen poezen zogenoemde “slapende wormenlarven” bij zich dragen? Ze zijn in het lichaam van de poes in ruststand en onbereikbaar voor ontwormingsmiddelen. Zodra de poes drachtig wordt, worden deze spoelwormlarven wakker en actief. Deze larven komen dan via de moedermelk bij de kittens terecht. Hierdoor kun je stellen dat 100% van de kittens die drinkt bij de moeder, besmet is met spoelwormen. 

Om deze reden is het belangrijk om kittens vanaf 3 weken leeftijd te ontwormen, ontworm dan op hetzelfde moment de moederpoes. Zo worden de actief geworden larven meteen bestrijd. Het ontwormen wordt na de eerste keer elke 2 weken herhaald tot twee weken nadat de kitten voor het laatst bij de moederpoes heeft gedronken. Daarna worden kittens maandelijks ontwormd tot een leeftijd van 6 maanden. Gebruik hiervoor een breed spectrum ontwormingsmiddel zoals Milquestra voor kittens. 

Pups kunnen ook via de moedermelk besmet worden met spoelwormen, maar ook al in de baarmoeder. De larven kunnen bij de dracht door het lichaam trekken en daar via de placenta in de baarmoeder een besmetting veroorzaken. Zij zijn veelal dus al besmet vóór de geboorte. Vervolgens vindt na de geboorte steeds herbesmetting plaats via de moedermelk.  

Voor pups geldt het advies om ze op 2 weken leeftijd voor het eerst te ontwormen, gelijktijdig met de teef. Ook hier elke 2 weken herhalen om de ontwikkelingscyclus van de worm te doorbreken, tot twee weken nadat de pup voor het laatst bij de teef heeft gedronken. Vervolgens is het advies om maandelijks te ontwormen tot een leeftijd van 6 maanden. Gebruik hiervoor een breed spectrum ontwormingsmiddel zoals Milquestra voor pups.

Uiteraard geldt dat jonge honden en katten ook op de volgende wijze besmet kunnen raken met spoelwormen. Maar gezien de voeding en het beperkt buiten komen, verloopt het risico op spoelwormen bij de hond en kat voornamelijk via de moeder. 

Spoelwormen bij de hond en kat begint met een besmetting door contact met eitjes van de spoelworm. Deze eitjes bevinden zich eigenlijk overal. Onderzoek wijst uit dat de grond in de zandbak, tuin, speeltuinen, tuinaarde of een park heel vaak besmet is met spoelwormeitjes. Een spoelwormbesmetting voorkomen is dus heel lastig. De eitjes kunnen enorm lang overleven en zijn vrijwel niet gevoelig voor vorst of warmte. Als de hond het eitje binnen krijgt ontwikkelt de larve die in het ei zit, zich uiteindelijk tot een worm. De eitjes van spoelwormen kunnen ook in de vacht zitten, door het schoonlikken van de vacht kan het dier ook de eitjes binnen krijgen. 

Naast het binnen krijgen van, met spoelwormeitjes besmette, grond kunnen spoelwormen bij de hond en kat kan ook het opeten van een besmette tussengastheer de veroorzaker zijn. Knaagdieren komen in contact met de grond en kunnen de eitjes opeten. In het lichaam van het knaagdier komt het eitje uit en kapselt de larve zich in. Bij het opeten van het knaagdier ontwikkelt de ingekapselde larf zich tot een volwassen spoelworm, in de darmen van de hond of kat. 

Spoelwormen bij de hond en kat veroorzaken nauwelijks symptomen op volwassen leeftijd. Alleen bij een zeer heftige worminfectie zullen er wellicht zichtbare klachten zijn. Bij pups en kittens kunnen er eerder zichtbare symptomen optreden. Een dierenarts kan door middel van ontlastingsonderzoek onder de microscoop aantonen of er sprake is van spoelwormen bij hond en kat. 

Symptomen bij pups en kittens

• Achterblijven in groei
• Mager blijven, maar een bolle buik hebben 
• Maag- darmproblemen (diarree, gasvorming)
• Ophoesten of uitbraken van wormen
• Darmafsluiting
• In zeer ernstige gevallen sterfte
   

Symptomen bij volwassen honden en katten (ernstige spoelworminfectie)

• Dunne ontlasting
• Verminderde conditie of doffere vacht
• Verminderde eetlust
• Uitbraken van wormen
   

Bij volwassen honden en katten verloopt een infectie met spoelwormen meestal zonder symptomen. Jonge dieren kunnen wel klachten ondervinden van spoelwormen, in ernstige gevallen kan het zelfs tot de dood leiden. 

Daarnaast zijn spoelwormen overdraagbaar op mensen en vormen ze een potentieel gezondheidsrisico voor jonge kinderen en personen met een verminderde afweer.

Na het lezen van dit artikel weet je dat een infectie met spoelwormen bij jonge dieren eigenlijk niet te voorkomen is. Regelmatig ontwormen volgens het ontwormschema voor pups en kittens is daarom nodig, gebruik hiervoor een breed spectrum ontwormingsmiddel dat aansluit bij jouw dier.   

Om spoelwormen bij hond en kat op volwassen leeftijd te voorkomen, is het verstandig de leefomgeving zo schoon mogelijk te houden. Dit doe je door regelmatig de ontlasting te verwijderen. Daarnaast beperk je het liefst zoveel mogelijk dat je hond of kat (knaag)dieren eet. 

Voor jonge dieren geldt dus een ander ontwormingsschema. Hoe vaak je een volwassen hond of kat moet behandelen bepaal je aan de hand van een handig keuzeschema. Lees hier meer over in het artikel over ontwormen van de kat  en ontwormen van de hond.