Hartwormen bij je hond en kat wil je liever niet, omdat ze gezondheidsrisico’s met zich mee kunnen brengen. Daar wil je jouw maatje natuurlijk voor behoeden. Er zijn heel veel soorten wormen en allemaal brengen ze hun eigen risico’s met zich mee.

Echte hartwormen (Dirofilaria immitis) komen in Nederland niet voor, maar wel in Zuid- en Oost-Europa. Katten gaan niet vaak mee op vakantie naar deze gebieden, maar honden steeds vaker als onderdeel van het gezin. Als honden of katten mee op reis gaan naar het risicovolle gebied is het van belang ze te beschermen. Daarnaast wordt er gesproken over de Franse Hartworm die, ondanks dat de naam anders doet vermoeden, wel in Nederland voor komt.  

In dit artikel worden de verschillen uitgelegd en kom je meer te weten over de risico’s, symptomen van en behandeling tegen deze wormen, zodat jij jouw huisdier hier optimaal bescherming tegen kunt bieden. 

Als we spreken over hartwormen bij hond en kat wordt het woord hartworm dus niet voor maar één wormsoort gebruikt. Hieronder leggen we je graag het verschil uit tussen de Franse hartworm (Angiostrongylus vasorum) en de hartworm (Dirofilaria immitis). 

De naam van de Franse hartworm (Latijnse naam: Angiostrongylus vasorum) is een beetje verwarrend. Dit is namelijk eigenlijk een longworm die bij de hond kan voor komen, omdat hij in de kleine bloedvaten van de longen leeft. Bij een grote infectie kunnen de wormen veel bloedvaten verstoppen. Het gevolg hiervan kan zelfs zijn dat een hond aan deze infectie overlijdt, doordat het rechter deel van het hart het bloed niet meer door de longen kan pompen.  Hoewel hij Franse hartworm heet komt deze wormsoort ook in Nederland voor. Wil je meer weten over de soorten, de risico’s en de behandeling van longwormen lees dan ons artikel: Longwormen bij hond en kat. 

De hartwormen die voorkomen bij hond en kat zijn niet opgedaan in Nederland maar in het buitenland. We zien deze hartwormen minder vaak bij de kat, omdat katten minder vaak mee gaan op vakantie. Als honden of katten mee gaan op vakantie naar Zuid- en Oost-Europa is het van belang om ze vooraf al te behandelen. De verwachting is dat de komende jaren het risico-gebied zich uitbreidt. Wil je meer weten over de risico-gebieden en het behandeladvies voor vakanties? Bekijk dan het ontwormadvies vakantie.  

Het verdere artikel richt zich op de hartwormen (Dirofilaria immitis), dus lees hieronder meer over de besmetting, symptomen, risico’s en preventie van deze hartwormen bij hond en kat.

Hartwormen bij hond en kat worden overgedragen door muggen. De mug is zelf besmet met larfjes van hartwormen (microfilaria) doordat hij eerder een besmette hond of kat heeft gestoken. 
In de mug zullen de larfjes van hartwormen zich verder ontwikkelen tot een volgend stadium. Als de mug dan weer een volgende hond of kat steekt komen er één of meerdere larven mee met het speeksel van de mug. Zo komt de larve terecht op de huid en die komt vervolgens via de beet van de mug door de huid in de hond of kat.

Deze larve verplaatst zich langzaam door het lichaam van de hond of kat. Het duurt 3-4 maanden voordat zij het hart en de longslagaderen hebben bereikt. Daar vestigen ze zich en groeien ze verder uit naar volwassen wormen. De volwassen wormen kunnen wel 10 tot 30 cm lang zijn met een diameter van ongeveer 1 mm. 
Als de wormen volwassen zij beginnen zij weer larfjes te produceren. Deze larfjes kunnen ongeveer 2 jaar in de bloedbaan overleven. Zo kunnen er dus weer nieuwe muggen besmet worden.

Het vervelende van hartwormen bij de hond en kat is dat een besmetting pas laat zichtbaar wordt. Meestal zijn de symptomen vaak pas zichtbaar 3 tot 5 jaar nadat het dier besmet is geraakt. De klachten worden veroorzaakt door de volwassen hartwormen die zich vermenigvuldigd hebben, dus dat duurt enige tijd. De wormen nestelen zich dan niet alleen in de longslagader, maar ook in de rechter kamer van het hart. Daardoor kan het bloed in een verder stadium ook minder goed rondgepompt worden. De eerste symptomen van een besmetting van hartwormen bij hond en kat zijn:

• Soms wat hoesten
• Vermoeidheid
• Afvallen 

In een later stadium worden de klachten duidelijker en heftiger:

• Chronisch hoesten
• Moeilijker ademhalen
• Bloedarmoede
• Afwijkende bloeddruk
• Vocht in de buik
• Flauwvallen / omvallen

Het vaststellen van hartwormen bij hond en kat wordt gedaan door middel van een test in het bloed. Hiermee kan alleen de aanwezigheid van volwassen hartwormen worden aangetoond. Als de hartwormlarven door het lichaam aan het migreren zijn maar nog niet genesteld en ontwikkeld zijn, is het dier wel besmet maar kan dat nog niet worden aangetoond. Een negatieve bloedtest bewijst dus niet altijd dat er echt geen besmetting aanwezig is.

Hartwormen bij hond en kat zijn de meest risicovolle wormen. Ze vestigen zich uiteindelijk in de longslagaderen en het hart. Het gevolg hiervan is dat het hart niet meer goed kan functioneren en dit uiteindelijk de dood kan veroorzaken.

Een met hartwormen besmette hond of kat behandelen brengt heel veel risico’s met zich mee. Dat komt door de locatie waar de volwassen wormen zich gevestigd hebben. Als de volwassen wormen sterven in de longslagader of het hart kan dit leiden tot shock en embolie met zelfs de dood als gevolg. De volwassen hartwormen kunnen alleen gedood worden met speciale medicatie. Na een behandeling is de eerste week tot 10 dagen kritiek. De behandeling kan alleen gedaan worden onder goed toezicht van een dierenarts en het dier moet absolute rust houden. De dierenarts zal proberen de hartwormen geleidelijk te laten afsterven om de risico’s zoveel mogelijk te beperken. 

Een met hartwormen besmette hond of kat behandelen brengt heel veel risico’s met zich mee. Dat komt door de locatie waar de volwassen wormen zich gevestigd hebben. Als de volwassen wormen sterven in de longslagader of het hart kan dit leiden tot shock en embolie met zelfs de dood als gevolg. De volwassen hartwormen kunnen alleen gedood worden met speciale medicatie. Na een behandeling is de eerste week tot 10 dagen kritiek. De behandeling kan alleen gedaan worden onder goed toezicht van een dierenarts en het dier moet absolute rust houden. De dierenarts zal proberen de hartwormen geleidelijk te laten afsterven om de risico’s zoveel mogelijk te beperken. 

Genezen van een infectie met hartwormen is dus niet zo eenvoudig. Daarom richten huisdiereigenaren en dierenartsen zich liever op het voorkomen van een hartworminfectie. Hartwormen bij hond en kat zijn eenvoudig te voorkomen door tijdig te behandelen met een breedspectrum ontwormingsmiddel zoals Milquestra. Hierdoor worden eventueel aanwezige larven van de hartworm gedood voordat ze een mogelijkheid krijgen om zich te ontwikkelen tot volwassen wormen. 

Het advies is als volgt:

• Een verblijf van 1-28 dagen in een risicogebied:
  Behandelen op dag van thuiskomst en 1 maand na thuiskomst.
• Een verblijf van langer dan 28 dagen in een risicogebied:
  Maandelijks op bestemming, dag van thuiskomst en 1 maand na thuiskomst.

Bekijk voor een overzicht van de risicogebieden van de hartwormen (Dirofilaria immitis) het Ontwormadvies voor vakantie.  

Er bestaan best wel wat wormsoorten die overdraagbaar zijn op mensen. Een infectie met wormen uit de Dirofilaria familie (dus de familie van de hartworm) komt zeer weinig bij mensen voor. Het is dus voornamelijk van belang om je huisdier hier tegen te beschermen met de preventieve behandeling. Zo kunnen jullie veilig samen op vakantie.

Wil je meer lezen over wormen bekijk dan onze pagina met alle artikelen over wormen. Wil je meer tips over de vakantie met je huisdier lees dan het artikel: Hond mee op vakantie: met deze tips ben je goed voorbereid.